Pytanie. Jestem nauczycielem i chciałbym zdobyć dodatkowo kwalifikacji do nauki etyki, ponieważ bardzo interesuje mnie ten przedmiot. W ofertach studiów podyplomowych natrafiłem na takie, które nadają uprawnienia do nauczania etyki i filozofii we wszystkich typach szkół i trwają 350 godzin. Czy rzeczywiście po tych studiach można otrzymać uprawnienia do nauczania aż dwóch przedmiotów - filozofii i etyki? Na jednym z forów internetowych przeczytałem, że takie studia musiałyby trwać 700 godzin. Prosiłbym o wyjaśnenie.

Nasza odpowiedź. Z zadanego pytania widać, że poważnie podchodzi Pan do kwestii nauczania etyki. Każdy filozof powie Panu, że etyka to dział filozofii i że nie ma możliwości by np. na poziomie licealnym uczyć jej przez 3 lata - materiału by starczyło na rok, a może i mniej. W ramach nauczania etyki muszą się więc pojawić tematy ogólnofilozoficzne. Studenci filozofii mają maksymalnie 120 godzin etyki, ale poza tym w ciągu 5 lat studiów problematyka etyczna się ciągle przewija. Oczywiście, jeśli ktoś robi doktorat z etyki to może wchodzić w niuanse i pisać grube dzieła - ale w szkole podejmujemy problemy podstawowe. A problemy podstawowe w etyce zazębiają się z problemami filozoficznymi - dlatego nie ma studiów (licencjackich, magisterskich, czy podyplomowych) z samej tylko etyki. Studia z filozofii i etyki są prowadzone łącznie, bo nie można poznać etyki bez znajomości choćby podstaw filozofii. Nauczyciel etyki powinien mieć podstawową znajomość filozofii, bo etyka nie jest świecką alternatywą nauczania religii (tak to widziano wprowadzając niegdyś etykę do szkół - właśnie jako alternatywę religii, jako swego rodzaju przedmiot dyscyplinujący uczniów, tyle, że bez straszenia grzechem i piekłem, jak w nauczaniu religii). Etyka ma rozwijać wrażliwość moralną, ćwiczyć wyobraźnię w odniesieniu do relacji międzyludzkich, uczulać na nierozwiązywalne problemy ludzkiej egzystencji itp.) 350 godzin spełnia wymagania ministerialne, to są ok 3 semestry. Na przykład w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Śląskiego są to wykłady z hist. filozofii, ontologii, epistemologii, antropologii i etyki - takie ABC filozofii. Można po nich uczyć tych dwu przedmiotów. Nasza rada: iść na podyplomówkę 350 godziną, zdobyć uprawnienia, a potem dużo czytać i systematycznie odwiedzać portal "etykawszkole" w poszukiwaniu inspiracji i informacji.