Bajka filozoficzna „Zajęcza dola”
Bajki filozoficzne doskonale sprawdzają się na lekcjach etyki, zarówno z młodszymi jak i starszymi uczniami. Są dobrym punktem wyjścia do późniejszych rozważań.
Bajkę „Zajęcza dola” można z powodzeniem wykorzystać, jako wstęp do rozmowy o lękach, obawach, niepokojach.
Uczniowie nie mają wielu okazji by opowiadać o swoich emocjach. Dlatego zachęcam, by na lekcjach etyki tworzyć ku takim refleksjom przestrzeń.
Odbiorcy: uczniowie klas I-III, IV- VIII szkoły podstawowej
Czas trwania: ok. 1 godziny lekcyjnej
Cele:
- analizowanie poznanego tekstu;
- trenowanie umiejętności dyskutowania;
- stwarzanie sytuacji sprzyjających rozpoznawaniu, przeżywaniu i wyrażaniu emocji strachu;
- kształtowanie umiejętności oswajania lęku;
- budowanie zaufania, poczucia bezpieczeństwa.
Metody pracy:
- opowiadanie, pogadanka, rozmowa kierowana, dyskusja;
Formy pracy:
- zbiorowa
- indywidualna
Materiały dydaktyczne:
Książka „Bajki filozoficzne”, Piquemal Michel
Przebieg lekcji:
- Osoba prowadząca czyta na głos bajkę filozoficzną „Zajęcza dola”.
Można też poprosić by bajka została przeczytana przez chętną osobę w klasie.
„Zajęcza dola”
Pewnego dnia zające miały już serdecznie dość swojego losu: bo co to za życie, stale drżeć i uciekać przed wrogiem? Zwołały wielkie zgromadzenie. Przecież to nie jest życie!, Skarżyły się. Żaden inny gatunek nie lęka się tak jak my. Najlżejszy podmuch wiatru czy opadający liść sprawiają, że trzęsiemy się i rzucamy do ucieczki. Strach nie opuszcza nas ani na chwilę. Nie ma stworzeń bardziej od nas żałosnych. Lepiej od razu umrzeć niż żyć tak dalej! Zające uchwaliły uroczyście, że na drugi dzień cały zajęczy ród skoczy do rzeki. Gdy nastał nowy dzień, ruszyły ku rzece. Ale gdy tylko dotarły na brzeg, tupot wielu zajęczych łapek przestraszył roje żab, które grzały się dotąd w słońcu. Żaby wskakiwały do wody jak oparzone. Wtedy zające ujrzały, że są na świecie zwierzaki jeszcze bardziej strachliwe od nich. Nagle życie wydało im się znowu piękne! I zamiast się utopić, pokicały beztrosko dalej, ku zielonym trawom, smacznym ziołom i soczystym łąkom.
- Analiza bajki
Po przeczytaniu bajki przechodzimy do analizy. Uczniowie mogą spróbować powiedzieć, jaki jest morał bajki, jakie jest jej przesłanie.
Ciekawe pomysły uczniowie zapisują na tablicy.
- Podsumowanie:
Kiedy jesteśmy nieszczęśliwi, to wydaje nam się, że już nikt nie jest bardziej nieszczęśliwy od nas. Warto jednak rozejrzeć się, dookoła, bo najczęściej są także ludzie, których spotkało jeszcze większe nieszczęście.
- Rozmowa
Osoba prowadząca zadaje uczniom pytania. Można także wcześnie wydrukować pytania, pociąć na paski i chętne osoby mogą po wylosowaniu kartki z pytaniem odpowiedzieć na nie. Pozostałe osoby mogą także dołączyć do rozmowy.
Pytania:
Czy lęk jest zawsze zły?
Czy lęk może nam czasem pomagać? Kiedy, w jakich sytuacjach? (np. gdy ostrzega nas przed jakimś niebezpieczeństwem).
Czy to naprawdę dobrze, nie bać się niczego?
Czy lęk jest także potrzebny, tak jak i inne uczucia?
Skąd się biorą w życiu odwaga i wiara we własne siły?
Skąd czerpać siłę potrzebną do przezwyciężenia lęku?
- Praca w parach:
Wyobraźcie sobie, że Wasz bliski przyjaciel bardzo się czegoś boi. Jak byście starali się mu pomóc?
Chętne pary prezentują swoje pomysły.
- Praca domowa dla chętnych
Jeśli w trakcie lekcji zostaną niewykorzystane pytania, chętni uczniowie mogą wylosować pytanie i odpowiedzieć na nie pisemnie.
Małgosia Zalewska- nauczycielka filozofii, etyki.
Redaktorka portalu etykawszkole.pl