Opisy gier i zabaw na lekcjach etyki – część 15.

Kontynuujemy publikacje opisów gier/zabaw przydatnych na lekcjach etyki. Wyłącznie dla uproszczenia stosujemy głównie termin „zabawa”, także w odniesieniu do opisów gier, oraz zamiennie  termin „gracz” lub „uczestnik zabawy”. Także dla uproszczenia stosujemy tylko formę „nauczycielka”.

W celu lepszej identyfikacji i szybszego odnalezienia danej zabawy/gry są one numerowane w sposób narastający.

Tytułem wprowadzenia w temat zastosowania gier i zbaw na lekcjach etyki bardzo prosimy przeczytać opublikowany wcześniej tekst:

http://www.etykawszkole.pl/baza-wiedzy-/materiay-edukacyjne/275-gry-i-zabawy-na-lekcjach-etyki

TEMAT: ZAKOCHAĆ SIĘ  

W starszych klasach podstawówki uczniowie często interesują się, jak to jest zakochać się? Jest przy tym pewien problem; dla jednych jest to fascynujący temat,  podczas gdy inni (jeszcze) nie bardzo wiedzą, o czym mowa, bo nie doświadczyli jeszcze stanu zakochania. Bywa też tak, że w klasie są zakochane w sobie pary. W zależności, na ile otwarta jest atmosfera w klasie i ile wiary w siebie mają ci zadurzeni uczniowie, rozmawiają o tym w grupie. I tylko wtedy nauczycielka może zaproponować tę zabawę. Powinna się także upewnić, czy uczniowie ci chcą, aby ich uczucie mogło być przedmiotem rozmowy w klasie.  Ostrożność i takt są warunkiem niezbędnym podjęcia  tematu bycia zakochanym. Przy wszystkich tych zastrzeżeniach lekcja etyki jest odpowiednim miejscem otwartej rozmowy o uczuciach. Nie należy przy tym zapominać, że nie tylko chłopcy zakochują się w dziewczętach i odwrotnie, ale także dziewczyny w dziewczynach i chłopaki w chłopakach. Najważniejsze jest stworzenie atmosfery, w której każdy uczestnik zabawy będzie mieć odwagę bez skrępowania mówić o swoich uczuciach.  Wskazane jest zawrzeć z uczniami „umowę milczenia” i uświadomić im, jak bardzo można kogoś zranić rozgłaszając informację o zakochanych parach,  a może nawet zamieszczając je w Internecie.    

Zabawa 29 – mogę cię prosić do tańca?  

Cele zabawy

- Uczestnicy dostrzegają znaczenie tematu bycia zakochanym.

- Uczestnicy rozmawiają o tworzeniu się par.

- Uczestnicy uświadamiają sobie towarzyszące temu uczycie napięcia i niepewności. 

- Uczestnicy dzięki luźnej zabawie otwierają się na temat bycia zakochanym

Przebieg zabawy

Nauczycielka dzieli uczestników na dwie równe części: grupę A i grupę B. Uczniowie z grupy A piszą na karteczkach swoje imiona. Nauczycielka zbiera te kartki i rozdaje po jednej uczniom z grupy B. Teraz uczestnicy z grupy A po kolei podchodzą do uczestników grupy B i pytają: „Czy mogę z tobą zatańczyć?” Jeśli poproszona/y ma kartkę z imieniem proszącej/ego odpowiada „Tak”, w przeciwnym wypadku odpowiada „Nie”. Jeśli karteczki z imionami się zgadzają, uczestnicy wykonują kilka obrotów tanecznych i stają się „parą”. Imiona każdej z tak dobranych par są zapisywane na tablicy i otaczane rysunkiem serduszka. Doświadczenie autorki zabawy pokazuje, że uczniowie szkoły podstawowej bardzo angażują się w tę zabawę. W końcu pary nie są „prawdziwe, ale napięcie/niepewność, czy osoba poproszona do tańca ma karteczkę z twoim imieniem, jest prawdziwe. Po skojarzeniu wszystkich par, grupy zamieniają się rolami = uczestnicy z grupy B piszą swoje imiona na karteczkach  i zabawa zaczyna się od nowa.   

Pytania refleksyjne

- Jak to odebraliście, że nie wiedzieliście, z kim utworzycie parę?

- Jak to odebrałeś, że twoje imię zostało zapisane na tablicy z innym imieniem i otoczone serduszkiem?

- Co było większym przeżyciem: taniec z dziewczyną, czy z chłopakiem?

- Czy byliście już z kimś parą? Czy chcielibyście o tym opowiedzieć?

- Jakie to jest uczucie być blisko kogoś, kogo się lubi? 

- Czy chłopcy mogą żywić uczucia do chłopców, a dziewczyny do dziewczyn?

Wskazówka

Nauczycielka uprzedza uczniów, że pary są tworzone całkowicie przypadkowo i dlatego mogą to być także pary z dwóch chłopców lub dwóch dziewczyn.

Zabawa 30 – zabawa w relacje

Cele zabawy

- Uczestnicy poznają różne rodzaje relacji.

- Uczestnicy rozpoznają i nazywają uczucia, które powstają przy różnych relacjach.

- Uczestnicy dowiadują się, jakie znaczenia mają dla nich różne rodzaje relacji, oraz jakie znaczenie mają te relacje dla drugiej strony.

Przebieg zabawy

Jeśli przebywa się z kimś często, powstają pewne relacje z tą osobą. Mogą one być bardzo różne. W tej zabawie chodzi o następujące relacje: przyjaciel, przyjaciółka, matka, ojciec, siostra, brat, sympatia (para), szkolny kolega/koleżanka, sąsiad, sąsiadka, znajomi z klubu sportowego, ale też inne osoby.

Nauczycielka przygotowuje karteczki z nazwami różnych osób, z którymi pozostajemy w relacjach (np. matka, ojciec). Karteczki wkładamy do pudła. Uczniowie po kolei podchodzą do pudła, wyciągają  losowo karteczkę, czytają ją w milczeniu, a następnie  głośno wypowiadają odpowiednie zdanie: 

„Ja mam przyjaciela / ojca / siostrę ……i kiedy jesteśmy razem, czuję się ….…………..” Dokończenie tego zdania jest określeniem / nazwaniem relacji do tej osoby. Następnie uczeń wkłada z powrotem karteczkę do pudła, kolejny uczeń losowo wyciąga swoją karteczkę i głośno wypowiada zdanie, jak wyżej.  Jeśli jakiś uczeń nie chce wypowiedzieć się głośno o wylosowanej osobie, bez wyjaśniania wkłada karteczkę z powrotem do pudła. Jeśli chce, może wziąć inną karteczką, ale nie musi. Nauczycielka może umieścić w pudle także puste/czyste karteczki. Wtedy uczeń może opowiedzieć o wybranej przez siebie relacji.   

Pytania refleksyjne

-  Co myślicie o opowiadaniu o swoich relacjach z innym osobami?

-  Które z relacji są w tej chwili dla ciebie najważniejsze? 

-  Czy myślisz, że dana osoba żywi wobec ciebie takie same uczucia? Na jakie podstawie tak sądzisz?

-  Jakiego rodzaju relacji chciałbyś mieć więcej?

-  Przy których relacjach można mówić o miłości?

-  Jaka to jest mówić o uczuciu bycia zakochanym? 

-  Jaka jest różnica między przyjacielem/przyjaciółką, a osobą, którą się kocha?

-  W odniesieniu do której relacji było najtrudniej opowiadać o własnych uczuciach? Skąd to może wynikać?

-  Jak najlepiej pielęgnować relacje, o których była mowa podczas zabawy? Co należy przy tym zrobić, albo czego nie należy robić?

Inne zastosowanie tej zabawy

Zabawę tę można wykorzystać przy temacie „zwierzęta”. Wtedy zdanie, które uczniowie uzupełniają brzmi np.; „ Mam psa i kiedy jesteś razem, wtedy odczuwam …..”  

Źródło:

Wszystkie opisy gier i zabaw są autorstwa zmarłej w roku 2010 holenderskiej nauczycielki i popularyzatorki etyki humanistycznej, Tryntsje de Groot. Opracowała ona wspaniały podręcznik dla nauczycieli o zastosowaniu gier i zabaw do nauczania etyki pt. Praktijkboek Zin in Spel!? Książkę przetłumaczyła na język niemiecki Ulrike Dausel, a wydał ją Humanistyczny Związek Niemiec (HVD).

Tłumaczenie i opracowanie

Andrzej Wendrychowicz