TIK (9) – scenariusz: „Prawa autorskie w Internecie – czy Kim jest piratką”
Tytułem wstępu i wprowadzenia do cyklu scenariuszy dotyczących technologii Informacyjno-komunikacyjnych (TIK) w szkole prosimy przeczytać tekst
http://www.etykawszkole.pl/baza-wiedzy-/materiay-edukacyjne/332-o-technologiach-informacyjno-komunikacyjnych-tik-na-lekcjach-etyki
Kim ma bardzo dobrą opinię u nauczyciela informatyki, pana Christopha T. Jest przyjazna dla innych uczniów i potrafi sobie dobrze radzić, kiedy są jakieś problemy z komputerem. Pomaga nauczycielowi w utrzymaniu porządku i w opiece nad salą komputerową i przy tej okazji ściąga z Internetu muzykę i filmy. Następnie materiały te nagrywa na płytki CD, które ofiarowuję swojej najlepszej przyjaciółce, albo sprzedaje je po kosztach własnych innym uczniom. Wszystko działało bez zarzutu do momentu, kiedy pan Christoph T. zapytał ją, w jakim właściwie celu nagrywa te płytki CD? Kim opowiedziała nauczycielowi, co dalej robi z płytkami i była bardzo zaskoczona, że to, co robi jest nielegalne.
Pytania
1. Czy faktycznie Kim narusza prawo ?
2. Na ile nauczyciel Kim ponosi odpowiedzialność za jej postępowanie?
3. Jaka jest przy tym odpowiedzialność szkoły?
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………
Tematy pod rozwagę
1. Kim nie działa z zamiarem wzbogacenia się. Ona tylko chce wyświadczyć przysługę swojej przyjaciółce oraz koleżankom i kolegom z klasy. Robi to tylko przy okazji bardzo pożytecznego opiekowania się i utrzymywania porządku w sali komputerowej
2. Internetowe giełdy wymieniania się zasobami są programami komputerowymi (na przykład: KaZaa, Grockster, Morpheus, Limewire, eDonkey) za pomocą których można ściągać piosenki, filmy, zdjęcia, oprogramowanie i gry, które są zapisane w pamięci innych komputerów, należących do osób, mających takie samo oprogramowanie. Każda z tych osób udostępnia innym swojej dane, żeby z kolei móc ściągnąć dane od innej osoby.
3. Część problemu, jaki ma Kim wynika z powyższego. Nie możemy już mówić o własnym użytku, kiedy miliony potencjalnych użytkowników mogą ściągać jakieś dane w ramach wymiany tymi danymi. Z tego właśnie powodu udział w internetowych giełdach wymiany danych nie jest legalny. Teoretycznie ściąganie danych z Internetu, bez ich dalszego udostępniania, jest jako takie legalne. Etycznie jest jednak problematyczne. Po pierwsze; w ten sposób wchodzimy w posiadanie kopii dzieł bez uiszczenia zapłaty za to dzieło. Po drugie; uczestnicy takich internetowych giełd wymiany coś sobie biorą bez dawania czegoś od siebie, jakiegoś własnego działa.
4. Grockster zamknięto w roku 2006. KaZaa jest zakazany w Australii, a giełda Peer-to-Peer jest w poważnych opałach. W omawianym przypadku mamy do czynienia jeszcze z innym problemem; kiedy Kim nagrywa płytki CD i przekazuje je swojej przyjaciółce i uczniom w klasie, w tym momencie jest to działanie pirackie. Jako piractwo uznawane jest bowiem każde nielegalne wytwarzanie, oferowanie, sprzedawanie, importowanie, ale też rozdawanie etc. chronionych prawem autorskim nośników dźwięku i/lub obrazu. Piractwem jest też oferowanie w Internecie dzieł chronionych prawem autorskim. Nielegalne jest każde takie i podobne działanie, jeżeli właściciel praw autorskich (może to być także wydawnictwo, czy agencja autorska) nie udzieli na to stosownego zezwolenia. Z reguły za takie zezwolenie pobierana jest opłata. Za uprawianie piractwa grożą dotkliwe kary (grzywny lub więzienia).
5. Nauczyciel Kim, pan Christophe K., miał pełne prawo wkroczenia w tę sprawę i żądania od Kim, żeby więcej tego nie robiła.
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
Tłumaczył i opracował Andrzej Wendrychowicz
Źródło: ICT Und Ethik, Ethische Probleme und ethische Lerngelegenheiten beim Einsatz neuer Medien in der Schule, Wydawca: SFIB, Schweizerische Fachstelle für Informationstechnologien im Bildungswesen, Bern 2006. http://guides.educa.ch/de/ict-ethik