Kontynuujemy publikacje opisów gier/zabaw przydatnych na lekcjach etyki. Wyłącznie dla uproszczenia stosujemy głównie termin „zabawa”, także w odniesieniu do opisów gier, oraz zamiennie termin „gracz” lub „uczestnik zabawy”.

W celu lepszej identyfikacji i szybszego odnalezienia danej zabawy/gry są one numerowane w sposób narastający.

Tytułem wprowadzenia w temat zastosowania gier i zbaw na lekcjach etyki bardzo prosimy przeczytać opublikowany wcześniej tekst:

http://www.etykawszkole.pl/baza-wiedzy-/materiay-edukacyjne/275-gry-i-zabawy-na-lekcjach-etyki

ZABAWY WSPIERAJĄCE RÓŻNE TEMATY LEKCJI ETYKI

Temat cyklu zabaw: kim jestem?

Na lekcjach etyki jest ważne rozwijanie u dzieci pewności siebie, żeby coraz lepiej wiedziały kim są i co ich motywuje w życiu. W zabawach związanych z tym tematem chodzi o odkrywanie, kim się jest i co dla kogoś może być ważne. Dzieci odkrywają, przez jakie „okulary” można patrzeć na siebie samego, na innych i na otaczający świat. Jest wiele różnych perspektyw takiego patrzenia. Każda z nich jest nową wskazówką, co można uważać za ważne, a co nie. Dopóki nie ma się takiej świadomości, można posłużyć się innymi „okularami”, które do mnie lepiej pasują

Zabawa 19 – kto wie, kim jestem?

Cele zabawy

- Uczestnicy wzmacniają u siebie empatię.

- Uczestnicy wzmacniają wzajemne relacje społeczne.

- Uczestnicy uświadamiają sobie własne uprzedzenia wobec innych uczestników zabawy.

- Uczestnicy stawiają się na miejscu innych i wzmacniają własną wrażliwość moralną.

Przebieg zabawy

Wszyscy uczestnicy dostają po kartce, którą podpisują imieniem i nazwiskiem i odpowiadają na szereg adresowanych do nich pytań.

Przykładowe pytania:

- Co mi się szczególnie podoba na lekcjach etyki?

- Co mi się nie podoba na lekcjach etyki?

- W czym jestem szczególnie dobry?

- W co najbardziej wątpię?

- Czego bym się najchętniej nauczył?

- Co najchętniej robię?

Kiedy wszyscy są gotowi z odpowiedziami, prowadząca grę nauczycielka zbiera karki i je numeruje.  

Nauczycielka głośno odczytuje odpowiedzi na poszczególne pytania: „Numer 1. napisał …”

Uczestnicy notują sobie numery wymienione przez nauczycielkę i na podstawie usłyszanych odpowiedzi próbują przyporządkować poszczególne numery koleżankom i kolegom. Kiedy wszystkie karki zostały odczytane następuje sprawdzenie, kto w klasie najtrafniej przyporządkował numery nazwiskom uczniów. Każdy ma przynajmniej jedno trafienie, a mianowicie dobrze przyporządkował numer do własnych odpowiedzi.

Pytania refleksyjne

- Co nowego dowiedziałeś się o uczestnikach zabawy?

- Kto był najłatwiejszy do zidentyfikowania i dlaczego, na jakiej podstawie?

- Kto z uczestników nie został przez nikogo zidentyfikowany i jaka może być przyczyna?

- Kto z uczestników miał najwięcej trafień i jaka może być tego przyczyna?

- Jakich rzeczy, informacji o innych po prostu nie można wiedzieć?

- Czy często nie miałeś pojęcia, kto to może być i „strzelałeś” w ślepo?

- Przy której kartce, osobie miałeś największe wątpliwości?

Podpowiedź

Ta zabawa sprawdza się w grupie, w której uczestnicy znają się nieco dłużej i lepiej.

Zabawa 20 – czy to zdjęcie do mnie pasuje?

Cele zabawy

- Uczestnicy wysłuchują się uważnie.

- Uczestnicy rozwijają wzajemne interakcje.

- Uczestnicy wzmacniają wzajemne relacje społeczne.

Przebieg zabawy

Ze sterty widokówek, pocztówek, zdjęć każdy uczestnik wybiera po dwie kartki, które ocenia, że najlepiej do niego pasują. Można w tym celu użyć także zdjęć wyciętych z czasopism ilustrowanych.

Kiedy już wszyscy mają kartki, biorą jedną z nich do wyciągniętej w górę ręki i biegają swobodnie po klasie. Na znak nauczycielki każdy wybiera sobie partnera, któremu chciałby coś opowiedzieć o sobie na podstawie, czy w związku z trzymaną w ręku kartką. Można sobie nawzajem zadawać pasujące do tematu pytania. Taka akcja jest powtarzana kilka razy. Nauczycielka uprzedza uczestników, żeby nie przekazywać sobie żadnych tajemnic, ponieważ zabawa z kartkami będzie miała ciąg dalszy.

Następnie uczestnicy siadają w kręgu i nauczycielka zadaje pytanie: „Kto z was może coś opowiedzieć o … i tu pada nazwisko jakiegoś uczestnika?” Jeśli uczestnicy zabawy znają się dłużej i lepiej, można zapytać: „Kto z was może coś opowiedzieć o … i tu pada nazwisko jakiegoś uczestnika … od którego dowiedział się czegoś, czego prawdopodobnie żaden inny uczestnik zabawy nie wie?”

Pytania refleksyjne

- Czy więcej słuchałeś, czy więcej sam opowiadałeś?

- Czy każdemu z uczestników możesz, chcesz tak samo dużo opowiedzieć o sobie?

- Czy podczas zabawy opowiadałeś każdemu to samo, czy co innego i od czego to zależało?

- Które pytania pomogły ci w dalszej rozmowie z partnerem, a które pytanie uznałeś za mało interesujące?

Podpowiedzi

Tę zabawę można z powodzeniem wykorzystać do różnych tematów lekcji, jeśli odpowiednio dobierze się treści na kartach, zdjęciach.

Źródło:

Wszystkie opisy gier i zabaw są autorstwa zmarłej w roku 2010 holenderskiej nauczycielki i popularyzatorki etyki humanistycznej, Tryntsje de Groot. Opracowała ona wspaniały podręcznik dla nauczycieli o zastosowaniu gier i zabaw do nauczania etyki pt. Praktijkboek Zin in Spel!? Książkę przetłumaczyła na język niemiecki Ulrike Dausel, a wydał ją Humanistyczny Związek Niemiec (HVD).

Tłumaczenie i opracowanie

Andrzej Wendrychowicz