Chciałabym zaproponować kilka prostych metod/technik, które można wykorzystać podczas lekcji etyki – zarówno w szkole podstawowej, jak i na wyższych poziomach nauczania. Techniki te poznałam podczas kursu „Jak motywować uczniów do nauki?” organizowanym przez Centrum Edukacji Obywatelskiej. Można również o nich przeczytać w książce pod tym samym, co kurs, tytułem autorstwa Merrill Harmin (M. Harmin: Duch klasy. Jak motywować uczniów do nauki?, wyd. CEO, Warszawa 2004).

Zestaw poniższych technik mobilizuje i angażuje uczniów do nauki. Zwiększają one skuteczność uczenia się uczniów, umożliwiają każdemu wypowiedzieć się i wymienić swoją opinią, swój pogląd na dany temat. Można je swobodnie stosować na innych lekcjach niż etyka.

Technika: Zdania podsumowujące.

Nauczyciel prowadzi lekcję: pokazuje prezentację, czyta jakiś tekst, ogląda z uczniami film, daje wykład. Na zakończenie prosi, aby uczniowie dokończyli zdania zaczynające się od zwrotów: „Dowiedziałem się, że…”, „Zaczynam zastanawiać się…”, „Zaskoczyło mnie, że…”. Czas na pisanie:

3 minuty (sprawdziłam, że podawanie uczniom czasu na pisanie pozwala im skupić się na zadaniu.

3 minuty okazały się optymalnym czasem, aby każdy zapisał co najmniej jedno zdanie). Po zapisaniu zdań poprosić uczniów, chętnych, o ich odczytanie. Z doświadczenia wiem, że wszyscy kończą zdanie, i wszyscy chętnie to swoje zdanie czytają. Nie komentować tego, co zapisali. Wystarczy kiwnąć głową, lub powiedzieć „Uhm”.

Technika ta pomaga uczniom wyciągnąć najważniejsze wnioski z lekcji i dokonać refleksji.

Technika: Wymiana w parach.

Podać uczniom zdanie: „Wielu ludzi nie zgadza się z poglądem, że… (np. religia powinna być w szkołach; nie ma wolności słowa; in vitro powinno być finansowane przez państwo; masturbacja nie jest grzechem itp.)”. Zanim grupa przejdzie do rozmowy na ten temat, należy poprosić uczniów, aby dobrali się w pary i przedstawili sobie swoje opinie i wątpliwości na dany temat. Dać uczniom na to kilka minut. Najlepiej maksymalnie 5 minut.

Technikę można także wprowadzić po wykładzie, przeczytanym tekście, obejrzanym filmie. Daje ona możliwość lepszego zrozumienia wykładu. Uczniowie dzielą się swoimi przemyśleniami z osobą, która siedzi najbliżej.

Inną sytuacją, aby skorzystać z tej techniki jest zadanie jakiegoś pytania, np. „Czy w każdym człowieku drzemie zabójca?”. Uczniowie muszą zapisać swoją odpowiedź (na to dać czas 3 minuty), a potem w parach przeczytać swoje odpowiedzi, na końcu podjąć wspólną rozmowę na temat.

Celem tej techniki jest ćwiczenie przez uczniów wyrażania swoich poglądów i słuchania innej osoby.

Janina Tyszkiewicz

Nauczycielka etyki i członkini redakcji portalu etykawszkole.pl