Szkoły średnie
Zanim rozpoczniesz lekcję, zaleć uczniom przeczytanie jednego z poniższych tekstów ( na zasadzie „jeden uczeń czyta jeden tekst”) i porównaniem go z opisem Bogusława/Janusza Radziwiłłów w podręczniku do historii, z którego korzysta.
Augustyniak Urszula, testamenty Ewangelików Reformowanych w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI-XVII wieku. Warszawa: Semper, 2014,.Radziwilł Bogusław. Testament s. 220-236
Miłosz Czesław. Dolina Issy (fragmenty)
Radziwiłł Bogusław. Autobiografia (fragmenty)
Sienkiewicz Henryk.Potop
Miłuński Marek. Zarząd Dóbr Bogusława Radziwiłła w latach 1636-1669. W: Administracja i życie codzienne w dobrach Radziwiłłów XVI-XVIII wieku .Red Urszula Augustyniak. Warszawa: DiG, 2009.
Janusz Radziwiłł- zdrada czy ratowanie tego co się dało? [online] Polskie Radio. http://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1314613,Janusz-Radziwill-zdrada-czy-ratowanie-czego-sie-dalo
Jasienica Paweł. Rzeczpospolita Obojga Narodów (fragment)
Jonusas Radvila. Birzai Region Museum [online] http://www.birzumuziejus.lt/en/duke-jonusas-radvila-xi/map/
Semenowicz Ewa. Kreacja tożsamości kulturowej Litwy w pracach Wileńskiej Komisji Archeologicznej i Muzeum Starożytności w latrach 30.-70. XIX wieku. Warszawa: Semper, 2012. Bohaterowie litewskiego mitu narodowego s.174-186
Venclova Tomas. Wilno Przewodnik Biograficzny. Warszawa: PIW, 2013. Janusz Radziwiłł
Źródło ikonograficzne:
http://www.panoramio.com/photo/42306935
(pomnik unii ze Szwedami na kiejdańskim rynku)
Wariant pierwszy- debata
Uczniowie dzielą się na zwolenników albo przeciwników tezy o zdradzie Bogusława i Janusza Radziwiłłów, nauczyciel moderuje dyskusje pomiędzy dwoma stronami. Uczniowie odwołują się do wiedzy własnej i uzyskanej na podstawie ww. materiałów. Celem debaty jest wypracowanie wspólnego stanowiska na temat Radziwiłłów.
Wariant drugi- Sąd nad Radziwiłłami
Grupa uczniowska inscenizuje rozprawę sądową, która ma uznać Radziwiłłów za zdrajców lub nie. Uczniowie posługują się argumentami wysnutymi na podstawie otrzymanych tekstów oraz własnymi. Ich zadaniem jest orzeczenie czy Radziwiłłowie dopuścili się zdrady czy próbowali ratować Litwę.
Wariant trzeci- dyskusja
Nauczyciel pyta uczniów, co sądzą o otrzymanych tekstach, uczniowie próbują wspólnie zrozumieć co oznacza słowo zdrajca i kto je stosuje, czym różni się stanowisko litewskie od polskiego i dlaczego jest tak różne? Nauczyciel pyta, które stanowisko jest bliższe uczniom litewskie czy polskie? Które dzieło jest im bliższe „Potop” czy „Dolina Issy”?
Karta pracy ucznia
Moja ocena postaci
osoba |
zalety |
wady |
Janusz Radziwiłł |
||
Bogusław Radziwiłł |
Uzupełnij tekst
Laura (18 lat- Wilno)- „Dla mnie Janusz i Bogusław Radziwiłł ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Michał (18 lat- Warszawa)- „Dla mnie Janusz i Bogusław Radziwiłł ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Ja- „Dla mnie Janusz i Bogusław Radziwiłł ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Kolega/koleżanka z ławki- „Dla mnie Janusz i Bogusław Radziwiłł (wypełnia kolega/koleżanka J)……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Kiejdańska Młodzież
Zabawa zalecana w klasach z przewagą dziewcząt
Uczniowie zapisują na karteczkach swoje osobiste spostrzeżenia na temat Bogusława i Janusza Radziwiłłów i podaja je dyskretnie z rąk do rak, w taki sposób, by kolejna osoba nie odczytała co jest tam napisane. Ostatnia osoba, odczytuje na głos wszystkie spostrzeżenia, a następnie klasa rozmawia czy zgadza się z nimi czy nie.
List na Litwę
Za pomocą amerykańskich naukowców listy zostaną przesłane w przeszłość, napisz jeden do Janusza/Bogusława Radziwiłłów, uwzględnij swoje poglądy.
Opracowała: Klaudia Rogowicz