Kontynuujemy publikacje opisów gier/zabaw przydatnych na lekcjach etyki. Wyłącznie dla uproszczenia stosujemy głównie termin „zabawa”, także w odniesieniu do opisów gier, oraz zamiennie termin „gracz” lub „uczestnik zabawy”.

W celu lepszej identyfikacji i szybszego odnalezienia danej zabawy/gry są one numerowane w sposób narastający.

Tytułem wprowadzenia w temat zastosowania gier i zbaw na lekcjach etyki bardzo prosimy przeczytać opublikowany wcześniej tekst:

http://www.etykawszkole.pl/baza-wiedzy-/materiay-edukacyjne/275-gry-i-zabawy-na-lekcjach-etyki

ZABAWY DLA ZWIĘKSZENIA MOTYWACJI

W temacie motywacja chodzi o odkrycie, co kogo naprawdę może zmobilizować. Wcale nie jest łatwo odkryć / określić swoje zainteresowania, w co naprawdę chcielibyśmy się zaangażować. Jeśli ktoś się w coś angażuje, aby w ostatecznym rachunku osiągnąć coś całkiem innego, mówimy o motywacji zewnętrznej. Przykładem jest uczeń, który zabiega o jak najlepsze oceny w szkole, bo za to jest wynagradzany przez rodziców. Przy motywacji wewnętrznej chodzi o wewnętrzny „napęd” osoby, która chce cos zrobić lub osiągnąć.

Wielu uczniów jest jeszcze na etapie prób i badań i muszą dopiero odkryć, w co tak naprawdę chcą się zaangażować i co ich motywuje. Dzięki poświeceniu czasu i uwagi temu tematowi w formie zabawy uczniowie mogą lepiej uświadomić sobie, co ich naprawdę motywuje. Pozwoli im to też lepiej wytyczyć kierunki działania w życiu.

Zabawa 9 – co innego chciałbym mieć / zrobić?

Cele zabawy

- Uczestnicy opisują swoje problemy.

- Uczestnicy formułują życzenia zmian.

- Uczestnicy pomagają sobie wzajemnie w planowaniu pierwszych kroków w pożądanym przez nich kierunku.

Przebieg zabawy

Uczestnicy w porozumieniu z kierującą zabawą nauczycielką ustalają, o jakich dziedzinach życia będzie chodzić w tej zabawie. Przykładowe tematy:

- obchodzenie się z innymi ludźmi;

- spędzanie czasu wolnego;

- praca zarobkowa w czasie wakacji;

- obchodzenie się z pieniędzmi;

- oceny (stopnie) szkolne;

- przyjaźnie i kontakty z rówieśnikami…

Każdy uczestnik otrzymuje pustą kartkę papieru, składa ją na pół, żeby powstały dwie szpalty. U góry pierwszej szpalty piszemy „Mój problem”, a drugiej szpalty „Moje życzenie”.

Uczniowie wypełniają treścią obie szpalty / kolumny.

Składamy wypełnione kartki, wrzucamy wszystkie do pudła i mieszamy. Teraz każdy po kolei losowo wyjmuje z pudła jedną kartkę. Jeśli zdarzy się komuś wyciągnąć własną kartkę, wkładam ją do pudla i bierze inną. Pierwszy uczeń rozkłada kartkę, czyta głośno jej treść i wpisuje swoją propozycję realizacji zapisanego na niej życzenia / celu. Pozostali uczestnicy zabawy mogą także zgłaszać swoje propozycje. Autor odczytanej kartki może się ujawnić, ale nie musi. W taki sam sposób są odczytywane i zapisywane kolejne kartki.  

Podpowiedź: jeśli liczba uczestników jest zbyt duża, można ich podzielić na grupy.

Zabawa 10 – moje ulubione zajęcie

Cele zabawy

- Uczestnicy wybierają swoje ulubione zajęcie.

- Uczestnicy opisują, co ta aktywność dla nich znaczy.

- Uczestnicy odkrywają podobieństwa i różnice w stosunku do innych uczniów.

Przebieg zabawy

Uczestnicy siadają w kręgu; pośrodku leżą zapisane kartki. Na każdej z nich jest zapisane określone zajęcie. Na przykład pływanie, gra w piłkę, jazda konno, oglądanie telewizji, wyjście do kina, dyskoteka, wakacje, nauka języka obcego, obóz namiotowy, zakupy wspólnie z przyjaciółmi, rozwiązywanie zadania z matematyki, sprzątanie pokoju, rozmowa z przyjaciółmi, pomaganie innym itd. Każdy z uczestników zabawy po kolei wyszukuje jedną kartkę z zapisanym na niej zajęciem, które szczególnie lubi i opowiada klasie o tym zajęciu. Pośród zapisanych kartek leżą także puste, na których uczestnicy mogą sami zapisać ich ulubione zajęcie – jeżeli na żadnej z przygotowanych przez nauczycielkę kartek takie zajęcie nie jest zapisane.

Pytania refleksyjne

- Czy chętnie opowiadasz o swoich ulubionych zajęciach? Dlaczego to robisz, względnie dlaczego tego nie robisz?

- Czy podczas zabawy dowiedziałeś się o nieznanym ci jeszcze ciekawym zajęciu?

- Jakie zajęcie lubi większość uczestników zabawy? Czy to coś świadczy o tym zajęciu, czy może o uczestnikach zabawy?

Inna odmiana tej zabawy

Zapisane karki leżą pośrodku kręgu, ale tekstem do dołu. Uczestnicy po kolei losowo biorą kartki i opowiadają, czy zapisane na kartce zajęcie lubią, czy raczej nie, a może nie mają na ten temat zdania. Jeśli uczestnik lubi dane zajęcie, może zatrzymać wybraną kartkę. Jeśli nie lubi, może ją dać osobie, która, według niego, może lubić to zajęcie. Jeśli obdarowany kartką uczestnik zabawy faktycznie lubi to zajęcie, może opowiedzieć klasie, dlaczego je lubi i zatrzymuję kartkę. Jeśli obdarowanemu kartką uczestnikowi dane zajęcie jednak nie opowiada, może odłożyć kartkę do środka kręgu.

Źródło:

Wszystkie opisy gier i zabaw są autorstwa zmarłej w roku 2010 holenderskiej nauczycielki i popularyzatorki etyki humanistycznej, Tryntsje de Groot. Opracowała ona wspaniały podręcznik dla nauczycieli o zastosowaniu gier i zabaw do nauczania etyki pt. Praktijkboek Zin in Spel!? Książkę przetłumaczyła na język niemiecki Ulrike Dausel, a wydał ją Humanistyczny Związek Niemiec (HVD).

Tłumaczenie i opracowanie

Andrzej Wendrychowicz