Blok tematyczny Homoseksualizm. Część 2.

W części 2 publikujemy materiały dydaktyczne dla klas III i IV.

Dotychczas opublikowane materiały pomocnicze dla nauczycieli etyki, oparte na źródłach holenderskich i niemieckich, obejmowały tematy mniej lub bardziej uniwersalne, nierzadko podnoszone także na lekcjach etyki w polskich szkołach. Tym razem chcemy Państwu udostępnić materiały na temat, będący w polskiej szkole całkowitym tabu. Chcemy Wam pomóc w przygotowaniu i poprowadzeniu cyklu lekcji etyki na temat: HOMOSEKSUALIZM.

Związek Humanistyczny Niemiec (HVD) wydał obszerną broszurę pt. Całkiem normalnie inni – geje, lesbijki, osoby biseksualne, autorstwa Martina Ganguly, docenta w berlińskim Instytucie Kształcenia Nauczycieli przedmiotu Lebenskunde (bliżej o tym przedmiocie w: „Ramowy plan lekcji Lebenskunde”). Nawet w tak tolerancyjnym kraju jak Niemcy i jego wielokulturowej stolicy, Berlinie, nauczyciele nie radzą sobie z przekazywaniem uczniom rzetelnej i dostosowanej do ich wieku wiedzy o homoseksualizmie.

Aby podkreślić wagę tematu, broszurę Całkiem normalnie inni – geje, lesbijki, osoby biseksualne zarekomendowali czołowi politycy berlińscy. Burmistrz, a zarazem szef rządu tego miasta, będącego krajem związkowym (Landem) Republiki Federalnej Niemiec, Klaus Wowereit, napisał we wstępie:

„W postaci tej książeczki nauczyciele dostają do ręki opracowanie, które ma im pomóc w wypełnieniu zadania pedagogicznego, często uznawanego za bardzo trudne. Za pomocą wielu przejrzystych przykładów powinno się udać „zabrać” dzieci i młodzież do ich własnego świata; ułatwić im dostęp i zrozumienie takich tematów, jak płciowość, miłość i seksualność; uświadomić typowe zachowania przypisywane dla danej płci, a także podjąć zagadnienia różnych form współżycia ludzi. (…) Przede wszystkim chciałbym, aby ta książeczka wniosła wkład w świadome i zdecydowane przeciwdziałanie wielu formom codziennej dyskryminacji i w ten sposób w całym społeczeństwie powstał klimat nie tylko tolerancji, ale też akceptacji wobec innych preferencji w życiu.”

I jeszcze fragment ze wstępu, napisanego przez dr Sibyll Klotz, szefową frakcji Bündnis 90/Die Grünen w parlamencie Berlina.

„Jednym z najważniejszych wspomnień z dzieciństwa mojej córki jest rozmowa z nią, kiedy miała 7 lat. To był czas, kiedy moje własne życie bardzo się zmieniało. Byłam właśnie na drodze z „normalnego” małżeństwa do związku lesbijskiego. Na pytanie, jak będzie chciała żyć, kiedy dorośnie, córka odpowiedziała – Tego jeszcze nie wiem, jeszcze się nad tym zastanowię. Może z mężczyzną, może z kobietą, a może z dziećmi. A może zamieszkamy razem z moją przyjaciółką. – Zrobiło to na mnie ogromne wrażenie, że ta młoda osoba po prostu wymieniła całą paletę możliwości, do czego ja dochodziłam przez dziesięciolecia. I ponieważ te możliwości były dla niej równoważne, życzyłabym sobie, żeby wszyscy uczestniczący w wychowaniu i kształceniu naszych dzieci, wspierali tę otwartość dla różnych modeli życia.”

We wprowadzeniu do broszury Całkiem normalnie inni – geje, lesbijki, osoby biseksualne autor pisze, że obelgi rzucane pod adresem koleżanek i kolegów o innych orientacjach seksualnych są w berlińskich szkołach, i to od pierwszej do ostatniej klasy, nie takie znowu rzadkie. Nauczyciele przeważnie na to nie reagują, bo przecież „dzieciaki nie wiedzą, co mówią”. Ale nawet, kiedy reagują, to i oni nierzadko nie wiedzą, o czym mówią. Temat homoseksualizmu jest nadal tabu, chociaż w świecie dzieci i młodzieży jest obecny.

Dzieci i młodzież szkolna wcale nie są za młodzi do zastanawiania się nad tym tematem. Udowadniają to ogromnym zainteresowaniem, kiedy temat homoseksualizmu zostaje rzetelnie podjęty na szkolnej lekcji. I nie powinno wtedy chodzić tylko o seksualność, lecz o wzajemne współżycie ludzi, o uczucia, pożądanie lub jego brak.

Większość kościołów chrześcijańskich w Niemczech ignoruje temat homoseksualizmu. Głównie kościół katolicki, który sam w swoich szeregach ma wielu homoseksualistów, idzie w swych fundamentalistycznych filipikach na wojnę z gejami i lesbijkami. Od 2001 roku w Niemczech prawo dopuszcza małżeństwa osób tej samej płci. Metropolita Kolonii, kardynał Ratzinger zarzucił rządowi federalnemu, że taka ustawą „preferuje zachowania niedopuszczalne z punktu widzenia chrześcijaństwa i tym samym niszczy i tak już kruchy fundament wartości.” Kościół ewangelicki uznaje gejów i lesbijki jako część społeczeństwa, ma jednak duże zastrzeżenia, czy można uznać za moralnie jednakie małżeństwa hetero- i homoseksualne.

W samym Berlinie mieszka około 350 000 gejów i lesbijek. W każdej szkole jest wiele dzieci, które dorastają w rodzinach homoseksualnych. W każdej szkolnej klasie siedzi statystycznie troje dzieci, które będą w przyszłości żyły z partnerami tej samej płci. Szkoła i jej programy nauczania są do tego stanu rzeczy nieprzygotowane. Z publikacji instytutu badania opinii publicznej, iconkids&youth, z marca 2002 roku wynika, że 61% niemieckiej młodzieży (w wieku 12 … 17 lat) ma negatywne nastawienie do gejów, lesbijek i osób biseksualnych. Jest to znacznie więcej niż w roku 1998 ( 34%). Także w mediach homoseksualizm jest nadal przedstawiany bardzo jednostronnie. Nie ma w nich ani jednego homoseksualnego bohatera, a jeśli osoby takie się pojawiają, to raczej jako kurioza.

W pierwszym niemieckojęzycznym studium o młodych osobach homoseksualnych udowodniono, że są one nadal dyskryminowane i narażone na przemoc. Młodzieży brakuje wiedzy i informacji na ten temat oraz wzorców do naśladowania. To szkoła powinna być miejscem, w którym tę wiedzę otrzymają. Wszak to generacja obecnych uczniów będzie w przyszłości rozwijać takie wzorce życia i miłości, które teraz pozna.

Przetłumaczenie i opracowanie kilkudziesięciostronicowego, naukowego wykładu dla nauczycieli nt. różnych orientacji seksualnych, poprzedzającego propozycje przygotowania i przeprowadzenia lekcji, wykracza poza formułę naszego portalu. Odsyłamy do stosownych opracowań historycznych i naukowych. Jedynie jako ważną ciekawostkę historyczną podajmy, że już w roku 1804 Francja wprowadziła „absolutne zwolnienie od karania miłości osób tej samej płci, jeśli nie narusza to praw osób trzecich.” I jeszcze jedno: autor doradza nauczycielom ograniczyć używanie pojęcia homoseksualizm, zbyt oficjalnego, zbyt naukowego i często rozumianego tylko w kontekście seksualności. Radzi mówić: gej, lesbijka, bo takich właśnie słów używają sami zainteresowani i chodzi wtedy o coś znacznie więcej.

Cały materiał zamieszczony w broszurze jest przeznaczony dla klas od I do VII. Zawiera liczne wskazówki i propozycje. Do tematu powinno się systematycznie powracać przez wszystkie lata nauki. Zorganizowanie jednorazowej lekcji pod hasłem „Homoseksualizm jako przypadek szczególny” jest kontra produktywne i będzie raczej egzotycznym wydarzeniem, bardziej wykluczającym niż integrującym. Prezentowane tutaj materiały zostały praktycznie sprawdzone we wszystkich klasach i spotkały się z ogromnym zainteresowaniem uczniów.

Podstawowym celem prezentowanych w części 2. modułów lekcyjnych jest pokazanie szerokiej palety równouprawnionych sposobów wspólnego życia ludzi. W berlińskich szkołach tematy: rodzina i rodzenie dzieci są obowiązkowo przerabiane pod koniec II klasy. Jednak na tych lekcjach rzadko omawiane są realia tego ogromnego miasta, w którym ludzie żyją samotnie, w parach jedno i różnopłciowych, w komunach. I tutaj jest ważne zadanie dla przedmiotu Lebenskunde (patrz odrębny materiał na temat nauki tego przedmiotu); uświadomienie dzieciom, że obok par heteroseksualnych są także inne formy wspólnego życia. Wielu uczniom wiedza ta będzie bardzo potrzebna w ich dorosłych, niestereotypowych związkach. Uczniowie uczą się akceptować, a przynajmniej tolerować takie związki. Liczne materiały pomocnicze wspomagają nauczycieli w poprowadzeniu lekcji na te tematy. Numeracja modułów lekcyjnych jest kontynuowana; w części pierwszej były to moduły 1..3, w części drugiej moduły 4 i 5.

Jak we wszystkich naszych materiałach, wyłącznie dla uproszczenia takstu, zastosowaliśmy tylko męską formę dla ucznia i żeńską dla nauczyciela.

Cele nauki dla modułów 4 i 5:

Uczniowie:

– zastanawiają się i analizują stosunki i układy we własnych rodzinach;

– poznają różne formy wspólnego życia ludzi;

– dyskutują nad stereotypami i normami dotyczącymi wspólnego życia ludzi;

– zastanawiają się nad życzeniami, zadaniami i obowiązkami ludzi w związkach;

– wyrabiają w sobie umiejętność tolerancji i akceptacji dla innych modeli związków;

– rozszerzają swoje horyzonty emocjonalne i doświadczenie;

– dostrzegają możliwe perspektywy dla własnych związków w przyszłości.

Moduł 4

Kto mieszka przy Bergstrasse 33?

Niektóre materiały pomocnicze (karty robocze) do tej lekcji zawierają różne warianty i impulsy, które tutaj nie będą dodatkowo omawiane.

Cele nauki

Uczniowie:

– rozwijają swoją kreatywność w definiowaniu możliwych modeli związków;

– uczą się wczuwania w sytuacje innych ludzi;

– uczą się analizować sytuacje konfliktowe i szukać możliwych rozwiązań;

– pomaga im w tym odgrywanie ról w różnych scenkach.

Moduł 5 służy, poprzez zabawę i procesy grupowe, pogłębieniu celów nauki nakreślonych w module 4, a także ewentualnemu uzupełnieniu i rozwinięciu tematów, na które było zbyt mało czasu podczas lekcji w ramach modułu 4.

Wariant 1

Moje gospodarstwo domowe

Zaleca się na wstępie porozmawiać z dziećmi o ich własnych modelach gospodarstw (związków) domowych, albo poproszenie ich o zilustrowanie tego na rysunkach. Uczniowie opracowują kartę roboczą i prezentują wyniki grupie. Odpowiadają na pytania zawarte w karcie. Na podstawie odpowiedzi uczniów nauczycielka zadaje klasie dodatkowe pytania.

Karta robocza

Nasze gospodarstwo (wspólnota) domowe

1. Z kim razem mieszkasz? Napisz o każdym członku twojego gospodarstwa domowego przynajmniej jedno zdanie.

……………………………………

…………………………………….

…………………………………….

…………………………………….

2. Czy znasz także inne możliwości, w jakich związkach ludzie mogą razem żyć? Opisz przynajmniej trzy z nich. Wymień liczbę i rodzaj osób w takiej wspólnocie życiowej.

……………………………………

……………………………………

……………………………………

3. Przynieś zdjęcia twoich domowników (ludzi i zwierząt), albo zrób rysunek wszystkich, łącznie z tobą, na odwrocie tej karty roboczej.

Wariant 2

Rozmowa w grupie

Nawiązując do odpowiedzi uczniów w kartach roboczych nauczycielka pogłębia temat w rozmowie z klasą.

Wariant 3

Zabawa z balonikami

Materiały: średnio po 5 sztuk baloników dla każdego ucznia, kłębek sznurka.

Praktyka pokazała, że ten wariant jest lubiany przez uczniów. Wymaga jednak pewnych nakładów materiałowych i więcej czasu niż warianty 1 i 2.

Nauczycielka przynosi pudło baloników różnego kształtu, wielkości i koloru. Dzieci biorą po tyle sztuk, ile liczy ich gospodarstwo domowe. Nadmuchują baloniki i mocują je do sznurków. Na przykład dziecko, które mieszka z mamą i swoim kotem, nadmuchuje trzy baloniki różnej wielkości i koloru. Takie pęki balonów są po kolei prezentowane i ich znaczenie objaśnianie klasie przez uczniów. Baloniki można pozawieszać w klasie lub dzieci zabierają swoje do domu.

Pytania pomocnicze

– Dlaczego przeznaczyłeś dla siebie (przykładowo) mały biały balonik, a dla mamy duży czerwony?

– Gdybyś miał dodać nowy balonik, albo wyłączyć jeden z baloników, kogo reprezentowałby ten nowy, lub zabrany balonik?

– Czy zamieniłbyś się z kimś na zestaw baloników? Z kim i dlaczego?

Część podstawowa lekcji

Dzieci wykorzystują rysunki na kartach roboczych, lub z braku możliwości ich powielenia, rysują według tych wzorów własne postacie. Dobrze jest po wycięciu, nakleić postaci na kartony i pokolorować. Te postaci są niezbędne do przeprowadzenia lekcji „Kto mieszka przy Bergstrasse 33?” Jeśli przygotowano więcej zestawów kartonowych postaci i rysunków kamienicy – praca odbywa się w mniejszych grupach, jeśli tylko jeden – praca we wspólnym kręgu.

Mieszkanie A: dwie siostry z dwojgiem dzieci

Mieszkanie B: dwóch mężczyzn

Mieszkanie D: małżeństwo z córką i z synem

Mieszkanie E: mężczyzna z Tanzanii

Mieszkanie K: rencistka

W pierwszym kroku uczniowie zestawiają osoby, które według nich mogłyby żyć we wspólnym gospodarstwie domowym. Zalecane jest wcześniejsze omówienie możliwych wariantów wspólnego życia bohaterów historyjki. Po dyskusji poszczególni uczniowie lub mniejsze grupy układają wspólnotę mieszkaniową (zespół postaci), z którą się identyfikują.

W drugim kroku nauczycielka grupuje postaci w poszczególnych mieszkaniach domu przy Bergstrasse 33 według stanu faktycznego. W tym celu wykonuje na tablicy rysunek kamienicy, albo wykorzystuje przygotowany wcześniej rysunek na dużym arkuszu papieru – patrz materiały pomocnicze. Postaci można przymocować przylepcem albo magnesami, (jeśli dysponujemy tablicą magnetyczną). Dla ułatwienia, mieszkania w kamienicy mają numery A, B, D, E, K…a ich lokatorzy imiona i nazwiska, zaczynające się odpowiednio od A, B, D …

W kroku trzecim, po dyskusji dzieci mogą zrewidować swoje wcześniejsze wyobrażenia wspólnot mieszkaniowych (życiowych) bohaterów historyjki.

Na pełne przerobienie tematu „Kto mieszka przy Bergstrasse 33” potrzeba kilku jednostek lekcyjnych.

Materiały robocze:

– wzory komiksowych rysunków poszczególnych postaci. Powinno się je wyciąć, nakleić na karton i pokolorować;

– duży plakat z rysunkiem kamienicy przy Bergstrasse 33 z sześcioma mieszkaniami, w tym jedno na razie niezamieszkałe;

– karty robocze z opisami lokatorów poszczególnych mieszkań.

W kamienicy przy Bergstrasse 33 mieszkają:

– mieszkanie A: dwie siostry z dwojgiem dzieci;

– mieszkanie B: dwóch mężczyzn;

– mieszkanie D: małżeństwo z dwojgiem dzieci;

– mieszkanie E: mężczyzna z Tanzanii;

– mieszkanie K: jedna pani rencistka;

– mieszkanie ?: do wynajęcia.

Karty robocze

Mieszkanie A (4 pokoje, 2 piętro, po lewej stronie)

Annika i Annemarie Alisch (32 i 36 lat)

Anton i Alex Alisch (bliźniaki w wieku 8 lat)

Annika i Annemarie są siostrami w wieku 32 i 36 lat. Annika pracuje jako wykwalifikowana sprzedawczyni w sklepie z komputerami. Annemarie pracuje w niepełnym wymiarze godzin jako asystentka w prywatnym gabinecie lekarskim.

Annika, po wielkiej kłótni, odeszła od swojej wieloletniej partnerki życiowej Ayse i wprowadziła się do mieszkania swojej siostry Annemarie.

Annemarie ma dwóch synów bliźniaków, Antona i Alexa w wieku 8 lat. Chłopcy chodzą do drugiej klasy. Są bardzo podobni i w szkole często są ze sobą myleni. Nieraz uważają, że jest to zabawne, innym razem, że głupie. Nie podoba im się to, że mama ubiera ich jednakowo, ale mama uważa, że to ułatwia jej życie, kiedy kupuje wszystko podwójnie i nie musi tracić czasu na szukanie dla każdego z chłopców coś innego. Wyjaśnia to: „mam bardzo mało czasu, przecież muszę codziennie chodzić do pracy”.

Zadania – uczniowie wybierają sobie jedno z zadań.

1. Czy znasz jakieś bliźniaki? Czy są tacy sami, czy jednak się różnią? Napisz odpowiedź na kartce.

2. Ciocia bliźniaków, Annika Alisch, daje chłopcom pieniądze, żeby kupili sobie coś nowego do ubrania. Czy kupią sobie takie same rzeczy? Narysuj na kartce postaci Antona i Alexa i narysuj ich nowe ubrania.

3. W podziękowaniu za pieniądze chłopcy robią dla cioci rysunek. Jest na nim kobieta. Pod spodem piszą: „Taką nową przyjaciółkę życzymy ci Ciociu, która będzie Cię tak mocno kochać jak my”. Narysuj na kartce postać nowej przyjaciółki Anniki.

Mieszkanie D (trzy pokoje, parter, po lewej stronie)

Danielo Dante (37 lat)

Dagmar Dante-Doppler (41 lat)

Doreen Doppler (7 lat)

David Dante (5 lat)

Danielo Dante mieszka ze swoją żoną Dagmarą i dziećmi, Doreen i Davidem, na parterze. Kiedy Dante stracił pracę, został „panią domu”. Jego żona, Dagmara, jest przewodniczką wycieczek zagranicznych i bardzo często nie ma jej w domu. W tej chwili jest w Afryce Południowej.

Doreen jest córką Dagmary Dante-Doppler z jej pierwszego małżeństwa. Chodzi do 2 klasy. W szkole najbardziej lubi geografię. W wolnym czasie najchętniej gra w piłkę lub wspina się z przyjaciółkami po drzewach. Doreen na jutro urodziny, skończy 8 lat.

Jej brat David chodzi jeszcze do przedszkola. W tej chwili jest przeziębiony i leży w łóżku. Kosz na brudną bieliznę jest pełen i trzeba pilnie zrobić pranie. Jeszcze nic nie jest przygotowane na jutrzejsze urodzinowe przyjęcie Doreen. Doreen chce, żeby tata przygotował spaghetti. Robi on to doskonale, bo jego rodzice pochodzą z Włoch.

„Ojej, mamy jeszcze tyle pracy. Czy możesz mi pomóc?” – prosi Danielo Doreen.

Zadania – uczniowie wybierają sobie jedno z zadań.

1. Danielo ma przygotować spaghetti dla ośmiorga dzieci; co jest do tego potrzebne. Napisz albo narysuj na kartce rzeczy potrzebne do pysznego spaghetti.

2. Jakie prace do zrobienia ma prawdopodobnie na myśli Danielo, prosząc córkę o pomoc? Narysuj, co jest do zrobienia, albo omów to z kolegą/koleżanką.

3. W pokoju Daniela i Dorren jest, po całym tygodniu, duży nieporządek. Kto powinien posprzątać pokój? Narysuj na kartce pokój rodzeństwa przed i po sprzątaniu.

Mieszkanie E (jeden pokój, 2 piętro, po prawej stronie)

Esto Ebaka (21 lat)

Esto Ebaka pochodzi z Tanzanii, kraju leżącego w Afryce. Ma 21 lat i studiuje na Politechnice architekturę. Jeśli znajdzie na to czas, gra w piłkę nożna w drużynie uczelnianej.

Bardzo mu się podoba jego małe mieszkanko przy Bergstrasse. Tylko starsza pani w mieszkaniu na pierwszym piętrze patrzy na niego nieprzyjaźnie i nie odpowiada na pozdrowienia.

Ostatnio starszej pani – nazywa się ona Kittelmann – upadła torba z zakupami na schody i wszystko się rozsypało. Esto pomógł jej pozbierać zakupy i pani Kittelmann nawet mruknęła „Dziękuję”. Może ona nie jest taką znowu straszną staruchą?

Zadania – uczniowie wybierają sobie jedno z zadań.

1. Jak mógł żyć Esto w Tanzanii? Narysuj to na kartce papieru.

2. Esto ma w ojczyźnie czterech braci. Jeden z nich jest w twoim wieku. Wykorzystaj kartę roboczą „List do brata Esto” i napisz coś o sobie, żeby bracia Esto dowiedzieli się, jak żyją dzieci w twojej ojczyźnie.

3. Pani Kittelmann i Esto spotykają się nazajutrz przy skrzynce na listy. Wybierz sobie drugiego ucznia i odegrajcie tę scenkę.

Karta robocza

List do brata Esto

Drogi ………….. w ………… Nazywam się …….. ….. i mam …..… lat. Mam oczy koloru…….  i ……..… włosy.

Mój ulubiony kolor, to …..….. Moje ulubione zwierzę, to ………..….

Jestem smutny, kiedy………………………………………………………………………….

I wesoły, kiedy ……………………………………………………. …….

Moja ulubiona potrawa, to …………………………………….

Moje najpiękniejsze przeżycie w ostatnich dwóch latach …………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………

Bardzo bym chciał, żeby mój tata …………………………………………………

Bardzo bym chciał, żeby moja mama……………………………………………………

W szkole boję się kiedy……………………………………………….

Kiedy dorosnę, chciałbym zostać…………………………………………..

Chciałbym, żebyś ty………………………………………….

Bardzo często jestem ……………………………….……….

Najbardziej lubię się bawić w  ………………………………….

Moim najlepszym przyjacielem jest ………………………………..

Mam nadzieję, że ………………………………………..…………

Chciałbym ci jeszcze powiedzieć………………………………………….

…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

Serdecznie pozdrawiam

Twój / twoja ………………………

Mieszkanie K (dwa pokoje, 1 piętro, po prawej stronie)

Kathe Kittelmann (78 lat)

Pani Kittelmann ma już 78 lat i jest emerytką. Wcześniej mieszkała w tym domu razem z mężem, jednak on umarł przed trzema laty. Teraz jest samotna.

Nad nią już od roku mieszka ten dziwny człowiek. „Cudzoziemiec i do tego Murzyn. I ta dziwaczna muzyka, której on słucha. Przecież on żyje w tym kraju za nasze pieniądze. Powinien wrócić do tej swoje Afryki” – myśli pani Kittelannn o swoim sąsiedzie z kamienicy.

Zadania – uczniowie wybierają sobie jedno z zadań.

1. Wybierz sobie drugie dziecko i odegrajcie scenkę, która wydarzyła się na schodach, kiedy pani Kittelmann wysypały się zakupy. Powinniście przy tej scence rozmawiać ze sobą.

2. Co robi pani Kittelmann przez cały dzień. Wymyśl sobie jedną rzecz i narysuj to na kartce

Mieszkanie oznaczone „?” (jeden pokój na parterze, po prawej stronie)

Zadania – uczniowie wybierają sobie jedno z zadań.

1. Narysuj na kartce sylwetkę osoby lub osób, wzorując się na rysunkach innych mieszkańców kamienicy.

2. Co się dzieje w tym mieszkaniu? Opisz to na kartce lub narysuj, co tam może się dziać rano, w południe i wieczorem.

Końcowe elementy lekcji

Wariant 1

Rozmowy w grupach

Pytanie pomocnicze do rozmowy: jak i z kim z poznanych postaci mógłbyś razem żyć, kiedy dorośniesz?

Wariant 2

Rysunki

W odpowiedzi na pytanie z wariantu 1 narysuj (albo ulep z plasteliny) zestaw postaci żyjących wspólnie. Porozmawiajcie o tym w mniejszych grupach lub w kręgu całej klasy.

Wariant 3

Zabawa balonikami

Przygotuj zestaw baloników (jak w wariancie 3 we wstępie). Ale tym razem jest to zestaw postaci, z którymi mógłbyś razem żyć, kiedy dorośniesz?

Moduł 5

Różne warianty zabawy rodzinę.

Zabawa ta ma na celu, w wesołej formie, uświadomić dzieciom, że istnieją także rodziny złożono z samotnych matek lub ojców wychowujących dzieci, ale również rodziny, w których dzieci wychowuje dwóch gejów, bądź dwie lesbijki. Zabawa ma być asumptem do krytycznego spojrzenia na stereotypowe pojmowanie rodziny.

Materiały: dwa zestawy po 12 kartoników (kart) z wypisanymi nazwiskami i imionami trzech rodzin, trzy krzesła. Na przeprowadzenie zabawy i podsumowującą rozmowę wystarczy jedna godzina lekcyjna.

W pierwszym kroku chodzi o jak najszybsze skompletowanie trzech rodzin. Nauczycielka przygotowuje kartoniki z nazwami poszczególnych członków rodzin: tata, mama, córka, syn.

Są trzy rodziny o nazwiskach (spolszczyliśmy niemieckie nazwiska): Piekarz, Bednarz, Młynarz. Przykładowe napisy na kartonikach:

PIEKARZ – tata, BEDNARZ – mama, MŁYNARZ – córka.

12 kartoników, to po czterech członków każdej rodziny. Zatem w zabawie może uczestniczyć jednorazowo 12 uczniów.

Na środku klasy ustawiamy trzy krzesła. Każde z dzieci ciągnie jeden los (kartonik). Teraz wiedzą, do jakiej należą rodziny i kim w niej są. Na znak nauczycielki poszukują pozostałych członków swojej rodziny a następnie zajmują trzy krzesła w następujących porządku:

Na samym dole siada tata, na jego kolanach siada mama, na jej kolanach siada syn, a na syna kolanach córka.

Rodzina, która najszybciej usadowi się na krześle w nakazanym porządku – wygrywa!

Uwaga: zabawa jest bardzo hałaśliwa i żywiołowa; dzieci głośno się nawołują i biegają po klasie. W przypadku nieporozumień i niejasności, należy powtórzyć zabawę.

W drugim kroku nauczycielka przygotowuje całkiem inny zestaw losów (kartoników). Dzieci nie znają tego zestawu. Nowy zestaw jest następujący:

– w rodzinie PIEKARZ jest dwóch ojców gejów, córka i syn;

– w rodzinie BEDNARZ są dwie matki lesbijki, córka i syn;

– w rodzinie MŁYNARZ jest samotna mama i troje dzieci.

Dzieci dopiero przy kompletowaniu swoich rodzin zauważają, że „coś tu nie gra”. Mogą różnie zareagować; po początkowym zaskoczeniu i dezorientacji kontynuują zabawę, żeby zostać zwycięzcami, lub przerywają zabawę. W drugim przypadku nauczycielka musi natychmiast wyjaśnić zmianę sytuacji. W zakończeniu tego kroku należy porozmawiać z klasą o różnych wariantach wspólnego życia ludzi ze sobą.

Pytania pomocnicze:

– czy znacie przypadki rodzin z dwoma matkami lub ojcami, albo z matkami samotnie wychowującymi swoje dzieci?

– czy znacie dzieci, które żyją w takich rodzinach?

– co to jest „rodzina”? Co jest dla was bardzo ważne w waszych rodzinach?

– jakie znacie inne formy życia ludzi we wspólnym gospodarstwie domowym?

– co jest niezbędne, żeby w rodzinie czuć się „jak u siebie w domu”?

– w jakim modelu rodziny chcielibyście żyć, kiedy dorośniecie?