Od wielu lat moje życie zawodowe jest związane z nauczaniem etyki. Jestem osobą pełną pasji, pedagożką z powołania, filozofką o specjalizacji etycznej. Uważam, że etyka to przedmiot niezwykle ważny, fundament do samodzielnego myślenia u młodego człowieka.

Zależy mi na wspieraniu każdego ucznia w jego rozwoju, wychowywaniu młodzieży w atmosferze wolności, równości, szacunku dla każdego człowieka, kształtowaniu postaw moralnych zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów. Staram się by strategie edukacyjne, które wykorzystuję w swojej praktyce były przemyślane i logiczne, a argumentacja głęboka i przystosowana do wieku uczniów. Materiały, którymi posługuje się na zajęciach nie są odtwórcze. Każdy temat, który przygotowuję jest głęboko przemyślany, a celem zajęć jest namysł moralny, pobudzenie ciekawości i wrażliwości młodego człowieka.

Lekcje przybierają formę dialogu. Nie boję się podejmować konwersacji z uczniami, prowokuję ich do rozmowy, utwierdzam w przekonaniu, iż ich słowa są ważne i godne uwagi. Podkreślam indywidualność każdego z tych młodych ludzi, uczę samodzielności i odwagi w podejmowaniu decyzji i wyrażaniu swoich opinii. Staram się ze swoimi uczniami tworzyć atmosferę wzajemnego zrozumienia. Zachęcam ich do dzielenia się wiedzą i umiejętnościami.

W tym roku szkolnym 2016/2017 udało mi się podjąć szereg inicjatyw, którymi chciałabym się z Wami podzielić, może będą one inspiracją do działania?

Tydzień Tolerancji

W połowie listopada w 2016r. zorganizowałam w naszej szkole Tydzień Tolerancji, który wpisał się w Wielką Międzyszkolną Akcję Społeczną z okazji Światowego Dnia Tolerancji.

Do tej akcji zaprosiłam aktywistki z toruńskiej grupy Amnesty International, z którymi wspólnie zorganizowałyśmy Maraton Pisania Listów. Podczas akcji napisałyśmy/liśmy 229 listów, które były wsparciem dla bohaterów i ich bliskich - dały siłę i nadzieję w walce o swoje prawa.

Podczas Tygodnia Tolerancji także z wolontariuszkami z Amnesty zorganizowałam pokaz filmu „Scena Ciszy” połączonego z dyskusją. Celem spotkania było wspólne obejrzenie filmu dotyczącego ludobójstwa w Indonezji z 1965 roku i zastanowienie się nad tym, jak można przeciwdziałać złu zrodzonemu z nietolerancji. Rozważania dotyczyły także problemów natury moralnej, przed jakimi stawali bohaterowie filmu.

Warsztaty antydyskryminacyjne: Czym są stereotypy?

W ciągu całego Tygodnia Tolerancji zorganizowałam na godzinach wychowawczych warsztaty antydyskryminacyjne: Czym są stereotypy? Działania przeprowadzili wolontariusze ze Stowarzyszenia Pracowni Różnorodności. Ich celem było przybliżenie uczennicom i uczniom podstawowych pojęć z zakresu problematyki antydyskryminacyjnej: sterotyp, uprzedzenie, dyskryminacja. Zajęcia dały możliwość kształtowania krytycznego podejścia do stereotypów.

W ubiegłym roku szkolnym wolontariusze ze Stowarzyszenia "Pracownia Różnorodności” przeprowadzili w naszej szkole warsztaty dotyczące osób LGBTQ. Przygotowali dla uczniów i uczennic film „Motylki w brzuchu” autorstwa Kampanii Przeciw Homofobii. Młodzież miała możliwość zadania pytań na temat osób LGBTQ.

Cztery portrety, czyli skąd się biorą uprzedzenia?

Na lekcjach etyki podczas Tygodnia Tolerancji przeprowadziłam zajęcia dotyczące tolerancji, pt. Cztery portrety, czyli skąd się biorą uprzedzenia? Edukacja jest bez wątpienia najlepszym sposobem przeciwdziałania stereotypom, uprzedzeniom i dyskryminacji.

Profilaktyka zdrowego, bezpiecznego i odpowiedzialnego życia, wolnego od uzależnień.

Ważnym działaniem było także zorganizowanie dla wszystkich uczniów i uczennic zajęć dotyczących profilaktyki zdrowego, bezpiecznego i odpowiedzialnego życia, wolnego od uzależnień. Zajęcia przeprowadziła Magdalena Braun Wołczyńska z Fundacji Dobry Dotyk. Młodzi ludzie nabyli kompetencje związane z tworzeniem przyjaznych warunków do integracji i wzajemnego wspierania się, kształtowaniem pozytywnych wzorców spędzania wolnego czasu. Zajęcia dotyczyły także edukacji seksualnej związanej z okresem dojrzewania. Dowiedzieli się, w jaki sposób chronić się przed HIV i AIDS i wykorzystaniem seksualnym. Młodzież chętnie rozmawiała na trudne tematy, zyskała wiedzę, jak ważne jest podejmowanie świadomych wyborów i decyzji. Uświadomiła sobie znaczenie profilaktyki.

Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu- wystawa World Press Photo 2016

Staram się także, by moi uczniowie i uczennice brali udział w ciekawych wydarzeniach. Żeby przeprowadzić temat o sztuce, zabrałam młodzież do Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu, gdzie obejrzeliśmy fotografie prezentowane podczas World Press Photo 2016-prestiżowego konkursu fotografii prasowej na świecie. Uczniowie mieli możliwość obejrzenia tegorocznych zdjęć, nad którymi nie dało się przejść obojętnie. Większość prac dotyczyła problemów współczesnego świata, zwłaszcza kryzysu migracyjnego.

Żywa Biblioteka

Wspólnie ze Stowarzyszeniem Pracownia Różnorodności zorganizowałam Żywą Bibliotekę. To inicjatywa, w czasie której społeczność szkolna miała możliwość porozmawiać z „żywymi książkami”- osobami z grup społecznych, obarczonych stereotypami, które na co dzień spotykają się z uprzedzeniami i dyskryminacją. W ramach tej inicjatywy uczniowie mieli bezpośredni kontakt z osobami reprezentującymi różne grupy społeczne, w tym m.in. mniejszości kulturowe, religijne, etniczne, seksualne – podobnie jak z książkami w tradycyjnej bibliotece. Misją Żywej Biblioteki jest promowanie zrozumienia, tolerancji i akceptacji, gdyż poprzez bezpośrednie spotkanie najlepiej można zrozumieć inność. Była to doskonała okazja by zmierzyć się ze swoimi uprzedzeniami i stereotypami, by zweryfikować własne wyobrażenia o świecie, szansa na przekonanie się, że jest on pełen różnorodności.

Warsztat Studnia dla Południa

Zorganizowałam także warsztaty szkolne podczas Światowego Dnia Wody. Ich głównym celem było przekazanie wiedzy uczestnikom z tematyki wodno sanitarnej. To, że przeszło 600 mln ludzi na świecie nie ma dostępu do czystej wody nie jest w całości spowodowane fizycznym brakiem wody, ale brakiem infrastruktury wodnej. Uczniowie dowiedzieli się, że dostęp do wody zmienia jakość życia, zaś brak dostępu do niej generuje wiele innych barier, jak dostęp do żywności czy edukacji. Uczniowie i uczennice mieli możliwość zwrócenia uwagi na szczególną sytuację kobiet, dla których bieżący dostęp do wody z racji pełnionych ról społecznych ma ogromne znaczenie w życiu. Poznali tematykę wodną w kontekście pomocy humanitarnej - różne sposoby dostarczania i pozyskiwania wody. Bawiąc się i dyskutując uświadomili sobie, że dostęp do wody na świecie to także nasza wspólna odpowiedzialność.

Masy Rowerowe

Udało mi się zaprosić uczniów i uczennice naszej szkoły do włączenia się w Masy Rowerowe organizowane przez Stowarzyszenie Rowerowy Toruń by promować wartość sportu i odpowiedzialne podejście do środowiska w ramach Dnia bez Samochodu.

W tym roku szkolnym 2016/2017 zostałam koordynatorką Szkolnego Klubu Wolontariusza w Technikum Menedżerskim w Toruniu, gdzie pracuję.

Sama jestem wolontariuszką już od kilku lat. Współpracuję z Polską Akcją Humanitarną, zajmuję się edukacją globalną. Wolontariat daje mi wiele radości i satysfakcji z tego, że można coś zrobić dla drugiego człowieka. Jest to też źródło wielu nowych doświadczeń, które przydają mi się w życiu. Poznaję wielu ciekawych ludzi, którzy chcą zmienić świat na lepsze. Daje mi też siłę, odwagę i umacnia mój charakter. Główna motywacja do bycia wolontariuszką bierze się z moich przekonań. Chcę żyć nie tylko dla siebie samej. W zamian otrzymuję wiele korzyści, których nie da się przeliczyć na wartość pieniądza. One są o wiele cenniejsze.  Cieszę się z tego, że moja wiedza i umiejętności mogą się komuś przydać.

Z moich obserwacji wynika, że wielu uczniów i uczennic angażuje się w działalność wolontariacką. Współczesna młodzież jest świadoma, że wolontariat daje wiele korzyści, takich jak możliwość rozwoju. Choć świat wabi ich dostępnością dóbr materialnych, a media atakują przekazem, że im więcej posiadamy, tym jesteśmy szczęśliwsi, to jednak w ich życiu jest miejsce na bezinteresowne działanie, na dobrowolną i świadomą pracę na rzecz społeczeństwa. W zabieganym współczesnym świecie, znajdują czas na wolontariat.

Udało mi się włączyć młodych ludzi do działania. Z uczniami biorę udział w wydarzeniach, zbiórkach, które wpływają na podniesienie świadomości i uwrażliwiają ich na potrzeby innych. Oto szereg akcji, które udało mi się zorganizować wraz z moimi wolontariuszami:

Wolontariat Szkolny:

Schronisko dla zwierząt w Toruniu

Postanowiliśmy działać już od początku roku szkolnego 2016/2017 i już we wrześniu zorganizowaliśmy zbiórkę karmy dla czworonogów ze Schroniska dla Bezdomnych Zwierząt w Toruniu.

W październiku szkolni wolontariusze dzielnie pracowali na rzecz zwierząt. Uczniowie i uczennice z naszej szkoły wiedzą, że zwierzęta trzeba karmić, sprzątać ich boksy i wyprowadzać na spacery. Trzeba też z nimi być, mówić do nich, głaskać, pomagać im poczuć się kochanymi. Dzięki wielkiemu oddaniu i poświęceniu, takich osób, schronisko rozwija się, a los podopiecznych staje się, choć trochę lżejszy.

Wymienialnia książek

Pod koniec października Szkolny Klub Wolontariusza zorganizował szkolną Wymienialnię Książek „TU SIĘ CZYTA”. Była to świetna okazja, aby podzielić się z innymi uczniami książkami, których czytanie sprawiło nam dużo przyjemności. Wolontariusze pomagali znaleźć ciekawe pozycje, w zależności od zainteresowań czytelnika. Wymienialnia książek była częścią działań wolontariuszy, które promują aktywność pozalekcyjną uczniów i uczennic. Celem akcji było upowszechnianie czytelnictwa, a także integracja rówieśnicza.

Świąteczna Zbiórka Żywności

Pod koniec listopada wolontariusze włączyli się w Świąteczną Zbiórkę Żywności organizowaną przez Bank Żywności w Toruniu. Dzięki ich zaangażowaniu kosze zostały zapełnione po brzegi. Bank Żywności przekazał dary najbardziej potrzebującym. Dzięki pracy wolontariuszy możliwe było dotarcie z pomocą żywnościową do osób potrzebujących w Toruniu by zapewnić im radosne święta.Dobre uczynki na rzecz najbardziej potrzebujących to także lekcja wrażliwości dla mieszkańców Torunia, zwrócenie uwagi na problemy ludzi mniej zamożnych.

Świąteczny Stół Pajacyka

Na początku grudnia wolontariusze wraz z Polską Akcją Humanitarną zapraszali do 15 edycji akcji Świąteczny Stół Pajacyka 2016, podczas której zbierane były pieniądze na dożywianie dzieci w Polsce i na świecie.

Szlachetna Paczka

Cała społeczność szkolna włączyła się do akcji "Szlachetna Paczka", by zapewnić godne święta potrzebującej rodzinie. Udział w akcji to była dla nas nauka empatii i otwarcia na potrzeby drugiego człowieka. Dzięki wspólnemu zaangażowaniu rodzina oprócz rzeczy materialnych otrzymała także wsparcie psychiczne. Bo to w całym działaniu jest najważniejsze – pokazać potrzebującym, że nie są sami, że komuś na nich zależy. Trudno chyba o lepszą lekcję społeczeństwa obywatelskiego i o lepszy sposób budowania lokalnych społeczności.

Kiermasz świąteczny

W okresie przedświątecznym zorganizowaliśmy Kiermasz Świąteczny, który był okazją by zapewnić wsparcie rzeczowe dla kobiet i dzieci z Domu Samotnej Matki w Ciechocinku. To miejsce jest schronieniem dla kobiet i dzieci w chwilach osamotnienia i wewnętrznego rozdarcia związanego z niemożliwością pobytu we własnym domu. Postanowiliśmy wesprzeć młode, dzielne kobiety w trudnej sytuacji, by dać im sygnał, że nie są same, zapomniane. Dzięki dobrym chęciom uczniów i nauczycieli udało się zgromadzić środki na najpotrzebniejsze rzeczy dla małych dzieci i ich mam.

Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy

Na początku stycznia 2017 roku włączyliśmy się do akcji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Nasi wspaniali wolontariusze kwestowali na ulicach Torunia podczas 25 finału WOŚP.

Zbiórka ubrań NIE BĄDŹMY OBOJĘTNI!

Szkolny Klub Wolontariuszy zaprosił całą społeczność szkolną do włączenia się w zbiórkę ubrań dla uchodźców z Aleppo i innych miejsc, gdzie toczy się wojna. Zbiórka była organizowana we współpracy z Fundacją Wolna Syria. Choć nie mogliśmy pojechać do Syrii, jako wolontariusze, to postanowiliśmy dać ciepłe ubrania osobom uciekającym przed wojną, których sytuacja jest bardzo trudna.

Jadłodzielnia
Nasi wolontariusze w lutym wcielili się w rolę ratowników żywności. Naszym celem było dostarczenie żywności niesprzedanej przez handlowców do Jadłodzielni by potrzebujące osoby mogły ją zabrać, zaś jedzenie nie uległo zmarnowaniu.Celem Jadłodzielni jest dzielenie się żywnością, zamiast jej marnowania, gdyż w Polsce wyrzuca się rocznie ok. 9 mln ton jedzenia. Uczniowie mieli możliwość podwyższania świadomości w kwestii zapobiegania marnowaniu żywności.

Moim zdaniem w dzisiejszych czasach wolontariat powinien stać się ważnym narzędziem w wychowaniu młodzieży. Pomaganie innym przynosi korzyści osobom potrzebującym, ale sami młodzi ludzie zyskują dużo więcej – otwierają się na potrzeby otoczenia, dzieląc się swoim czasem, umiejętnościami, kształtują w sobie postawę odpowiedzialności i współdziałania. Czują się potrzebni i ważni dla innych. Czas przeznaczony na wolontariat pomaga odnaleźć się we wspólnocie. Podejmowana aktywność na rzecz innych, wpływa pozytywnie na rozwój ich osobowości i jest sposobem na doskonalenie umiejętności społecznych. Dzięki niemu łatwiej jest sprostać życiowym wyborom.

Ważne by uwagę skupić na wychowywaniu młodzieży w duchu odpowiedzialności i współpracy. Świetnym sposobem na kształtowanie takich postaw może być Szkolny Klub Wolontariusza. Szkoła skupia uczniów, którzy w bezpiecznym otoczeniu szkolnego budynku, wraz z zaangażowanymi pedagogami mogą rozpocząć swą przygodę z wolontariatem. Poprzez swoje działania mogą zdobywać doświadczenia i umiejętności społeczne, czyli to wszystko, czego nie da się nauczyć z książek.

W wolontariacie widzę szansę dla swoich uczniów i uczennic na podniesienie kompetencji społecznych, wzrost ich wiedzy dotyczącej świata i ludzi, na ustabilizowanie poczucia własnej wartości.

Działanie w wolontariacie skutkuje dopełnieniem obrazu samego siebie, wpływa na kształtowanie się samooceny, budowania tożsamości, daje możliwość podnoszenia różnych umiejętności z zakresu kompetencji społecznych. To realny, osobisty kontakt z drugim człowiekiem, sprawa niezwykle istotna, biorąc pod uwagę współczesne przeniesienie znacznej części codziennego życia uczniów do sieci.

Wszystkich zachęcam do promowania różnorodnych pomysłów na aktywności wolontariackie. Dla młodzieży to najlepsza, bo praktyczna, lekcja wiedzy o funkcjonowaniu społeczeństwa obywatelskiego. Wolontariat uczy człowieczeństwa, pomaga wyzbyć się egoizmu, który mocno rozprzestrzenia się w XXI wieku.

Dzięki mojemu osobistemu zaangażowaniu oraz sposobowi, w jaki motywuję swoich uczniów do działania, zwiększa się liczba młodych osób aktywnych społecznie. Te wszystkie inicjatywy nie byłyby jednak możliwe bez samych uczniów i uczennic, którzy chętnie się angażują, bez wspaniałych wolontariuszy i wolontariuszek.

Małgorzata Zalewska- wolontariuszka Polskiej Akcji Humanitarnej, koordynatorka Szkolnego Klubu Wolontariusza, filozofka, nauczycielka etyki, redaktorka portalu Etyka w Szkole oraz gazety "Nicodziennik etyczny". Fascynatka edukacji globalnej.