Tekst ukazał się pierwotnie na stronie LVI Liceum Ogólnokształcącego im. Leona Kruczkowskiego w Warszawie: http://56lo.waw.pl/
W ostatnim czasie w mediach powstało wiele niejasności, czym jest etyka w szkole. Z racji tej, że nasze liceum umożliwia uczniom uczestniczenie w lekcjach etyki warto przybliżyć ten temat.
Niestety powstał mit, że etyka jest antykatachezą - nic podobnego, na etykę uczęszczają zarówno osoby, które należą do kościoła katolickiego, jak i ci, którzy nie identyfikują się z żadnym wyznaniem lub identyfikują się z inną religią niż katolicyzm. W naszej szkole panują bardzo dobre relacje pomiędzy uczniami, którzy uczestniczą w lekcjach religii lub etyki. Nieraz też mamy okazję do wymiany doświadczeń podczas wspólnych lekcji. Założenia programowe przedmiotu etyka przewidują jak najbardziej neutralny punkt oglądu świata, dlatego też na lekcjach poznajemy założenia największych religii na świecie. Uczeń ma też prawo uczestniczenia zarówno w lekcjach religii jak i etyki (o ile plan lekcji nie koliduje w tym).
Podczas naszych lekcji staramy się poruszyć i przeanalizować aktualne problemy nastolatka, które pomogą znaleźć odpowiedź na pytanie: „jak żyć?". Zajęcia przebiegają w miłej formie, podczas luźnej rozmowy przy kawie lub herbacie, w myśl zasady: „żadna odpowiedź nie jest zła, złe jest niemyślenie". Nie boimy się rozmawiać o Bogu, o dobry i złu, o miłości, seksie, uzależnieniach, polityce, problemach rodzinnych i innych. Uczymy się prawidłowo komunikować i formułować myśli. Niemałe miejsce zajmuje filozofia, która jest podawana w przystępny sposób, tak by uczeń mógł zaznajomić się z ważniejszymi przedstawicielami szkół etycznych. Na etyce dociekamy znaczenia pojęć i terminów filozoficznych, dzięki temu rozwijamy zdolności intelektualne (bez których człowiekowi trudno jest żyć). Na naszych lekcjach mile widziane są osoby, które mają swoje zdanie na dowolny temat i umieją to zdanie uzasadnić. Można powiedzieć wszystko pod warunkiem, że wypowiedź nie godzi w imię innych ludzi i jest ona uargumentowana.
Mimo że atmosfera jest swobodna i koleżeńska, to na lekcji mamy kilka żelaznych zasad:
1) nie używamy telefonów komórkowych,
2) jeśli jedna osoba mówi, to nie przeszkadzamy jej,
3) w dyskusji unikamy uwag pod adresem rozmówcy, tylko dyskutujemy z argumentami,
4) staramy nie spóźniać się. Zasady te pozwalają nam w pełni poświęcić się rozwijaniu umiejętności intelektualnych.
To jest jeden z nielicznych przedmiotów, na którym nie ma sprawdzianów a odpowiedzi na lekcji nie są na ocenę. Co nie znaczy, że nie ma żadnych wymagań. Uczeń przeważnie otrzymuje 3 oceny w semestrze. Dwie za samodzielne prace (eseje), trzecią za aktywność podczas lekcjach. Prace są na dowolny temat - uczeń sam decyduje, jakimi spostrzeżeniami chce podzielić się, może to być analiza problemu etycznego, uwagi na temat polityki, psychologii, filozofii, kultury, sztuki, muzyki, zwyczajów dorosłych, nastolatków, wychowania dzieci ... i tak dalej.
Praca musi spełniać warunki:
1) musi być napisana samodzielnie,
2) w formacie doc.
3) mieć objętość 2 strony A4 (12 czcionką i 2 cm marginesy).
Można odwoływać się do różnych źródeł, które zawsze trzeba wskazać, ale pracę można pisać na podstawie własnych przemyśleń. Na ocenę celującą mają szansę wszyscy uczestnicy Olimpiady Filozoficznej (przygotowania odbywają się poza planem lekcji).
Marcin Kostyra
nauczyciel etyki i filozofii