Od redakcji:
Udostępniamy Państwu opinię prawną, dotyczącą składanych przez rodziców deklaracji o uczęszczaniu dziecka na lekcje religii lub etyki oraz konsekwencji prawnych z tego wynikających dla szkoły. Korzystajmy z przysługujących nam praw. Wykorzystujmy tę opinię w rozmowach i korespondencji z dyrekcjami szkół.
„Na zasadzie § 4 ust. 2 pkt. 1 ) Rozporządzenia MEN z dnia 7 lutego 2012 roku w szkolnym planie nauczania uwzględnia się również wymiar godzin „zajęć religii lub etyki, zgodnie z przepisami w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach”, tj. zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej (MEN) z dnia 14 kwietnia 1992 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach. (Dz. U. z dnia 24 kwietnia 1992 r. z późn. zm.)
Na mocy § 1 ust. 1 Rozporządzenia MEN z dnia 14 kwietnia 1992 roku, „w publicznych przedszkolach organizuje się, w ramach planu zajęć przedszkolnych, naukę religii na życzenie rodziców (opiekunów prawnych).” natomiast w publicznych szkołach podstawowych, gimnazjach, ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych, zwanych dalej «szkołami», organizuje się w ramach planu zajęć szkolnych naukę religii i etyki:
1) w szkołach podstawowych i gimnazjach - na życzenie rodziców (opiekunów prawnych),
2) w szkołach ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych - na życzenie bądź rodziców (opiekunów prawnych), bądź samych uczniów; po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu religii i etyki decydują sami uczniowie.
Zgodnie z § 1 ust. 2 ww. Rozporządzenia MEN z dnia 14 kwietnia 1992 roku „życzenie”, o którym mowa powyżej, jest wyrażane w najprostszej formie oświadczenia, które nie musi być ponawiane w kolejnym roku szkolnym, może natomiast zostać zmienione.
Mając powyższe na uwadze, niezbędną przesłanką dla zorganizowania w ramach planu zajęć szkolnych nauki religii lub etyki jest uprzednie otrzymanie od rodzica (opiekuna prawnego) lub odpowiednio ucznia oświadczenia w formie pisemnej podpisanego przez rodzica (opiekuna prawnego) lub odpowiednio ucznia obejmującego oznaczenie imienia i nazwiska ucznia oraz jego życzenie (deklarację) uczestnictwa w zajęciach z określonej religii lub etyki.
Innymi słowy brak takiego pisemnego oświadczenia, złożonego do dokumentacji prowadzonej przez szkołę, powoduje brak niezbędnej przesłanki do dopuszczenia takiego ucznia do zajęć z religii lub etyki a tym samym powoduje obowiązek nieuwzględniania takiego ucznia przy obliczaniu wskaźników określonych w § 2 ust. 1 ww. Rozporządzenia, na mocy których tworzy się grupy międzyoddziałowe lub międzyszkolne.
Co więcej, zorganizowanie przed publiczne przedszkole lub szkołę zajęć z religii lub etyki pomimo braku oświadczenia w formie pisemnej podpisanego przez rodzica (opiekuna prawnego) lub odpowiednio ucznia, prowadzi do poniesienia przez jednostkę samorządu terytorialnego wydatków finansowych z subwencji ogólnej na oświatę bez podstawy prawnej.
W szczególności brak w takim przypadku podstaw prawnych dla zatrudnienia nauczyciela religii, nauczyciela etyki, katechety przedszkolnego lub szkolnego a jednocześnie sprawozdawczość szkoły do SIO MEN dotycząca takich zajęć jest dotknięta wadą i prowadzi do nieprawidłowości w obliczaniu subwencji oświatowej ogólnej w kolejnych latach szkolnych.”